Oleh HARIS ZALKAPLI
Sejak beberapa tahun lalu, politik Malaysia semakin menampakkan pertemuannya dan saling berkait dengan budaya popular, antaranya melalui poster, kartun dan pelbagai lukisan dalam pilihan raya dan kemunculan aktor budaya popular dalam arena politik.
Pilihan raya pada tahun 2008 yang lalu telah memunculkan artis seperti Siti Nurhaliza, Mawi, dan Camelia dalam kempen-kempen pilihan raya, ekoran kesedaran yang meningkat dalam kalangan parti-parti politik untuk menyampaikan mesej melalui medium yang lebih mudah diterima orang ramai.
Sejak beberapa tahun lalu juga, aktor-aktor budaya popular semakin sering digunakan oleh pemimpin-pemimpin parti-parti politik dalam pengurusan imej mereka.
Perkembangan ini semakin jelas dalam politik Malaysia, dan akan dapat diperhatikan lagi dalam kempen politik parti menjelang pilihan raya nanti, membuktikan perhatian dan sumber yang semakin banyak diberikan pada aspek budaya popular dalam politik.
Kebelakangan ini, penyertaan selebriti Bob Lokman dalam PAS dan pengacara terkenal Wardina Safiyyah Fadlullah Wilmot menunjukkan kecenderungan politik propembangkang menjadi isu panas di media tempatan.
Ukuran kepentingan isu itu ialah respons keras blog-blog pro-Umno terhadap sikap ditunjukkan kedua-dua selebriti itu, dan respons media pro-Umno yang cuba menunjukkan parti pemerintah itu turut menerima sokongan selebriti.
Kerajaan negeri PAS Kelantan, pada awal kemunculan Mawi telah memanfaatkan artis terkenal ini – yang sangat diminati sebilangan pemimpin PAS sendiri pada masa itu – untuk mendapatkan faedah politik, paling utama mendekatkan diri dengan anak muda dan menolak imej negatif yang dikaitkan dengan parti itu sejak sekian lama.
Hubungan PAS dengan dunia seni sebahagian besarnya hanya pulih ekoran satu usaha pemuda parti itu menggerakkan program melibatkan seni, termasuk sebuah konsert nasyid.
Hal ini mampu meningkat lagi menjelang pilihan raya akan datang. Perdana Menteri Datuk Seri Mohd Najib Abdul Razak sebagai contoh telah berjaya memanfaatkan Facebook beliau untuk membina kelompok peminat daripada kalangan orang muda.
Najib kelihatan agak berjaya dalam menangani penglibatannya dalam Facebook dengan menjadikannya berita, walaupun pemimpin lain yang lebih popular telah lama terlibat dalam laman rangkaian sosial ini.
Najib juga kemudian muncul dalam sebuah rancangan radio popular, kemunculan yang dengan sendirinya menjadi berita disebabkan kejutan yang tercetus ekoran tindakan seorang perdana menteri muncul di stesen radio itu.
Dalam soal jawab dalam pertemuan dengan "rakan-rakannya," Najib berjaya menangani satu isu yang berpotensi menimbulkan rasa tidak selesa dengan tidak menunjukkan sokongan yang kuat kepada pasukan bola sepak Manchester United, tetapi menunjukkan juga minat terhadap pasukan-pasukan popular lain yang mempunyai ramai peminat dalam kalangan peminat bola sepak di Malaysia.
Hal ini penting kerana sokongan terlalu jelas kepada satu pasukan boleh menyebabkan terjejasnya sokongan sebahagian audiens. Ini kerana satu peraturan dalam budaya popular ialah, jelas sekali, populariti.
Kumpulan-kumpulan konservatif pernah terjejas akibat sikap yang bertentangan dengan sentimen popular, seperti Dan Quayle, tokoh Republikan di Amerika Syarikat yang mengkritik siri komedi televisyen Murphy Brown kerana isu moralnya dan PAS pra-Mawi di Malaysia yang sebelum ini lebih banyak meminggirkan ruang seni kerana implikasi moralnya.
Satu contoh bagaimana seorang politikus menarik perhatian ramai ialah menunjukkan minat terhadap sesuatu yang popular (artis, siri tv, filem) dalam budaya popular untuk berhubung dengan orang ramai.
Dia mungkin berkata meminati tiga artis daripada genre yang berbeza (seperti hip hop, rock dan pop) untuk mendapat manfaat daripada peminat-peminat artis tersebut daripada kalangan masing-masing.
Terbaharu, di negara kita, Najib dilaporkan sedang membina imej “cool” untuk menarik orang muda, usaha yang sebenarnya sudah lama dimulakan.
Imej cool terbukti telah memberi kesan sangat positif kepada ahli politik, seperti ditunjukkan Bill Clinton dengan muncul bermain saksofon di televisyen dan Tony Blair menunjukkan imej rock yang mesra orang muda.
Perkembangan ini memberi implikasi yang luas kepada proses politik, kerana potensinya memisahkan orang ramai daripada isu sebenar politik, dengan memudahkan isu-isu besar seperti ideologi, dasar dan sebagainya kepada sensasi dan spectacle.
Pembuatan keputusan oleh rakyat terbanyak boleh disandarkan semata-mata pada faktor popular, termasuk ciri yang disifatkan sebagai cool.
No comments:
Post a Comment